Circus of Theater

De eerste voorstelling waar circus Ronaldo in 1996 de internationale aandacht mee trok is onderweg ontstaan…al spelend… Op het ritme waar een boom mee groeit. De eigenzinnige spektakelvorm groeit steeds vanbinnen uit en elke nieuwe beweging heeft diepe wortels in het verleden van hun oude familietraditie. Die traditie wordt telkens opnieuw bevrucht door een veranderlijk publiek, nieuwe spelers en gepassioneerde medewerkers die het gezelschap verrijken, en de sterke invloeden van het onderweg zijn. Intussen speelt Circus Ronaldo al meer dan twintig jaar in prestigieuze theaterhuizen en op grote Circus- en Kunstenfestivals doorheen Europa en ver daarbuiten. Maar met evenveel liefde en passie spelen ze nog steeds in de kleinste dorpen van Vlaanderen. Met voorstellingen als “Commediantentheater “ , “Lazzi” , “Fili” , “Circenses” en “Amortale” toerden ze van Reykjavik in het noorden tot Lissabon in het zuiden, van Canada tot Australië en Nieuw Zeeland. Het gezelschap werd dan ook in 1998 uitgeroepen tot Cultureel Ambassadeur van Vlaanderen.

Met de intussen legendarische voorstelling “La Cucina dell’Arte” speelden de broers David en Danny Ronaldo al meer dan 500 voorstellingen in meer dan 20 landen en blijven ze met hun oeroude clownrecepten nog telkens een nieuw publiek ontroeren en verwonderen.

In zijn solo voorstelling “Fidelis Fortibus” graaft Danny Ronaldo het verleden op en zoekt in zijn sterke emoties naar een nieuwe dimensie voor de toekomst. Fidelis Fortibus werd in 2016 als eerste circusvoorstelling genomineerd voor het theaterfestival Antwerpen en kreeg in 2017 de Cultuurprijs van de Stad Barcelona. Fidelis Fortibus is een samenwerking van Danny Ronaldo en de Nederlandse theatermaakster Lotte Van den Berghe. Zo zoekt Circus Ronaldo steeds naar nieuwe rake verbindingen tussen hedendaagse theatermakers en authentieke diepgewortelde circustradities.

Daarnaast creëert Circus Ronaldo met de voorstelling “Swing” een springplank voor jonge artiesten. Een nieuwe generatie van jonge circusartiesten spelen met grote dynamiek op oude ritmes en recepten van de jaren “40. En elk jaar zitten de drie generaties artiesten samen aan een grote metaforische feesttafel voor “De Wonderlijke Kerst van Circus Ronaldo”.

Circus Ronaldo verbindt het verleden met de toekomst in een herkenbare en pure beleving van het nu.

Het begint met circus

Het begon allemaal met Gentenaar Adolf Peter Van den Berghe, geboren in 1827 , die op zijn vijftiende van huis wegliep en meetrok met een circus. Van toen af werd het gewone voor het ongewone verwisseld. Adolf Peter Van den Berghe werkte zich op van stalknecht tot een bekend en bewonderd acrobaat te paard. In het keizerlijk circus van Sint Petersburg zijn gravures terug te vinden die zijn naam dragen.

In Elzas - Lotharingen ontmoette hij een groepje rondtrekkende komedianten die pantomime en commedia dell’arte speelden. Hij werd er verliefd op Maria Cronenberg, een jonge actrice met veel verbeelding, en samen startten ze een eigen gezelschap. Een bijzondere combinatie van theater en circus onstond. Tot op de dag van vandaag kenmerkt die mengvorm het Circus Ronaldo.

Alles wat duurzaam is in het leven ontstaat uit liefde, toeval of noodzaak.

Theater

Bij de tweede en derde generatie trokken de paarden enkel nog de lange karavaan van tent, decors en woonwagens. Het spel te paard en de naam “circus” verdwenen voor andere noden en verlangens. Het groot reizend volkstheater Van den Berghe was puur theater geworden met bravoure stukken als ‘Genoveva van Brabant ’ en ‘De twee Wezen’.

Maar het nomadische leven met woonwagens en een houten theatertent maakte samen met een circusachtig verlangen om mensen te verwonderen dat de commedia dell’arte nooit ver weg was. In 1910 bouwden ze een eigen stroomgenerator en speelden als eerste theatergezelschap in België met gloeilampen. Zo creëerden ze een uitzonderlijk spektakelstuk “De reis rond de wereld in 80 dagen” naar het boek van Jules Verne. Het werd een enorm succes met spectaculaire scènes die voor die tijd voor de grootste verwondering zorgden. De rol van Jean Passepartout werd gespeeld door Jan Van den Berghe (°1865), kleinzoon van Adolf Peter.

Na een opvoering van dit stuk te Mechelen werd Jan Van den Berghe verliefd op een Mechels meisje Serafina De Winne. Ze trouwden in 1912 en zo maakte de liefde dat de stad Mechelen de thuishaven werd van het Theater Van den Berghe… En later het Circus Ronaldo. Intussen meer dan 100 jaar later is Circus Ronaldo Cultureel Ambassadeur van de Stad Mechelen.

Einde van het reizend theater Van den Berghe

In 1933 maakte de wereldcrisis een einde aan dit rondreizend volkstheater dat ooit “De trein Van den Berghe” genoemd werd omdat de karavaan zo lang was als een trein.

De grote imposante theaterkaravaan ging in het begin van de tweede wereldoorlog verloren en het gezelschap viel uit elkaar.

Maria Van den Berghe (°1912 ? ), dochter van Jan, speelde als actrice en zangeres met haar broers doorheen de oorlog. Te voet en per trein, met zware koffers geladen in koude en vochtige theaterzalen.

Deze vierde generatie zocht zijn weg in het variététheater, musical… En natuurlijk weer het circus.

Terugkeer van het Circus

Als vijfde generatie verlangde Johnny Ronaldo (°1933) ,(geboren als Jan Van den Broeck en zoon van Maria Van den Berghe) terug naar een eigen gezelschap. In 1971 creëerde hij samen met zijn broer Herman en oom Frans Van den Berghe een nieuw gezelschap. Het theater lieten ze achterwege. Er werd een ronde tent gebouwd met een variété-achtig spektakel in de glitter en glamour van de jaren zeventig.

Eerst heette het Circus Ricardo. Na twee speelseizoenen stonden Johnny en zijn vrouw Maria Van Vlasselaer (°1942) er plots alleen voor om het circus te runnen. Het leek even onmogelijk om door te gaan, maar koppig en als door de geesten gedreven zetten ze hun reis verder, vanaf dan als Circus Ronaldo.

Het werd een niet vanzelfsprekende reis met een oude Fortson tractor die tegen 25 km per uur de tent en woonwagens van dorp naar dorp trok. Zo toerde het kleine fragiele circus als een weerloze slak door een wereld waar de schreeuwende commercie steeds groter werd.

Circus & Theater

David Ronaldo (°1966) en Danny Ronaldo (°1969) brachten als zesde generatie de balans van theater en circus weer in evenwicht. Toen zij het circus van hun ouders kracht bijzetten, ontstond er een toonaangevende mélange van jonge kunstenmakers van vlees en bloed en oude geesten uit de traditie, die tussen het naïef vernieuwende spel door steeds ergens in het donker aanwezig bleven. David en Danny raakten opnieuw geïnspireerd door de oude commedia dell’arte en de verhalen over hun voorouders, maar ook de smaak van de toekomst die ze proefden in de wind.

Commedia dell’arte is een oervorm van theater en clownerie. Ontstaan in de vroege renaissance vanuit Italië. Arlecchino en Pulcinella horen bij de bekendste uit een rijke traditie van onsterfelijke personages.

Het circus kreeg zachtere kleuren, een patine van oude circus mengsels en diepere ondertonen die de gedachten van het publiek van hun hoofd naar hun buik liet zakken. Het gezelschap groeide en werd telkens opnieuw bevrucht door bijzondere spelers die telkens op hun eigen specifieke manier het spel verrijkten en met nieuwe invloeden vernieuwing brachten. Woorden werden achterwege gelaten, het werden eerder geluiden, een soort van gebrabbel dat hun schimmig narrenspel een verrassende communicatie gaf met een steeds groeiend internationaal publiek. Vanaf 1996 maakt Frans Brood Producties uit Gent voor Circus Ronaldo tournees doorheen Europa. Circus Ronaldo veroverde zo steeds meer harten van een steeds groter verrast publiek.

Hun eigenzinnige vorm van circus en theater werd samen met o.a. Cirque Plume in Frankrijk meer en meer toonaangevend in de nieuwe generatie circussen in Europa. Circus Ronaldo speelde met de creaties “Commediantentheater” , “Lazzi” , “Brick a Barak”, “Fili” , “La cucina dell’arte” , “ Circenses” en “Amortale” op internationale circus- en theaterfestivals.

Op het internationale mime festival van Londen werden ze in de pers benoemd als “The missing link between traditional circus and contemporary circus “ Intussen zet ook de zevende generatie kracht bij aan het grote spel dat niet meer benoemd kan worden. De vraag of het nu circus of theater is dient niet meer gesteld te worden. Circus Ronaldo is gewoon Circus Ronaldo, zichzelf en echt. De zoektocht gaat oneindig verder naar de magie waarvoor woorden niet toereikend zijn. Een onderzoek naar de maat die niet kan gemeten worden. De maat van het komische. De diepte van weemoed. De frequentie waarop poëzie begint te leven en de grens waar poëzie sterft en pathetisch wordt. Het ensemble groeit als een boom die niet door mensen geplant werd. Een frisse dynamiek van een jonge generatie en de doorleefde wijsheid van de oudere generatie. Samengebracht in een natuurlijke symbiose van spelen en leven in een bijzondere wereld. Circus Ronaldo leeft in een eigenzinnig ritme, op maat van de eenvoud en echtheid. Versterkt en omarmd door een creatieve groep van bijzondere mensen. Op de scène, in de piste, achter de schermen, in de ateliers, op de baan en achter de computer.